PHP yazılım dili nedir sorusuna şu şekilde cevap vermek daha doğru olur. PHP web ortamında kullanılan nesne tabanlı (object oriented) bir programlama dilidir. Çok öncelerde eski ismi Personal Home Page (PHP) olarak anılmaktaydı. Günümüzde yaygın halde kullanılması farklı açılımla tabir edilmesinin önünü açtı diyebiliriz. Artık PHP –Hypertext Preprocessor- yeni isimle kullanılmaktadır.
PHP nedir sorusunu cevapladık peki ya kim buldu bu dili diyorsanız hemen açıklayalım. PHP yazılım dili 1995 yılında Kanada’da yaşayan Danimarkalı bir yazılımcı olan Rasmus Lerdorf tarafından ortaya çıkarılan PHP’nin geliştirilmesi bugün hâlâ PHP topluluğu tarafından sürdürülmektedir (php.net).
Özel Web Yazılım projeleri için veya özel web tasarım siteleri için bize ulaşabilirsiniz.
Bu yazımızda PHP yazılım dili hakkında tüm bilgileri sizlere vereceğiz. İlk defa PHP yazılım dili kullanacaksanız eğer size PHP’ nin avantajlarını-dezavantajlarını, kullanıldığı alanlarla ile birlikte kısa bir örnek ile anlatmaya çalışacağız.
PHP kodları ile bir proje yâda uygulama yazabilmek için öncelikle kullandığınız bilgisayara bazı yerel sunucu modüllerini yüklemeniz gerekmektedir. Bu tür modülleri tek bir pakette barındıran bazı uygulamalar vardır. Bu uygulamalar PHP kodlarını bir sunucu ortamında okur ve tarayıcıya yorumlatmasını sağlar. Apache, MySQL, PhpMyAdmin PHP tabanında kullanılan hazır programlardır. Örneğin XAMPP ve WAMP Server adlı programlar bu amaçla hazırlanmıştır ve pek çok geliştirici tarafından tercih edilir.
PHP Avantajları
PHP yazılım dili web tabanlı olduğu için onu farklı kılan bir şeyler olmalı. Bu kadar fazla kullanıcıya ulaşmasının bazı sebepleri olduğu belirtelim.
- Herhangi bir ücreti yoktur,
- Lisans ücreti yoktur,
- Dinamiktir,
- Açık kaynak kodlu ve sürüm olarak güncellenmeye devam etmektedir.
- Kullanımı kolaydır,
- Derleme sorunu yoktur. HTML kodları arasına kolayca yerleştirilebilir. (***Bu özellik favorimiz)
- PHP hazır kütüphaneleri kod ve kaynak erişimi ile hızınıza hız katar zamandan kazanırsınız,
- Birçok veri tabanı ile sorunsuz ve hızlı çalışır,
- PHP kodları yazmak için Notepad kullanmanız bile yeterlidir (Notepad, Notepad++, Sublime Text, Atom ve Brackets vs.),
- Linux tabanlı olmasına karşın tüm sunucularda sorunsuz çalışmaktadır (Unix,Windows,MAC OS …). Harika, değil mi?
PHP Dezavantajları
Böyle bir yazılım dilinde hiç mi sorun çıkmıyor dediğinizi duyar gibiyim. PHP’ nin tabii ki bazı dezavantajları var.
- PHP kodunda herhangi bir hata oluşursa o sayfa çalışmaz ve hata ekranı verir.
- PHP’ de en önemli karakter “;” noktalı virgül karakteridir. Bu karakter kod satırının bittiğini ve sonraki kod satırının çalıştırılmasını tetikler. İlk madde genelde bu karakter eklenmediğinde hata verebilir.
- PHP bir script dilidir ve çözümlemesi istenen büyük bir proje kaynağını işlerken cevap almanız biraz uzun sürebiliyor.
- Güncellenmek istediğinde web sunucu ile eş zamanlı olarak derlenmesi gerekir.
PHP Kullanım Alanları
PHP yazılım dili oldukça esnek bir nesne tabanlı yazılım dilidir. Bu sayede birçok tarayıcı sorunsuz çalışmaktadır. PHP ile yapabileceklerimizin asla sınırı yoktur. Size bir bilgi verelim. Şuan aktif olarak kullanılan WordPress, Facebook, Wikipedia, Yahoo, Youtube, OpenCart ve Twitter PHP kullanmıştır.
Ayrıca PHP ile neler yapılır diye sorabilirsiniz. PHP dili ile forum siteleri, içerik yönetim sistemi, isteklerinize özel yazılım, e-ticaret sitesi, kişisel web siteleri, firma web siteleri yâda arama motoru projeleri geliştirebilirsiniz.
Küçük Bir Uygulama
merhaba.php isimli bir dosya oluşturun ve HTML sunucunuzun belge kök dizinine (DOCUMENT_ROOT) aşağıdaki içerikle kaydedin:
https://www.php.net/manual/tr/tutorial.firstpage.php#tutorial.firstpage
Örnek 1 – İlk PHP betiğimiz: merhaba.php
<html> <head> <title>PHP Denemesi</title> </head> <body> <?php echo '<p>Merhaba Dunya</p>'; ?> </body> </html>
Tarayıcınızı kullanarak HTTP sunucunuzun adresine erişebilirsiniz, sunucunuzun alan adının sonuna /merhaba.php eklemeniz yeterli olacaktır. Yerel olarak geliştirme yaparken bu URL http://localhost/merhaba.php ya da http://127.0.0.1/merhaba.php gibi bir şey olacaktır, ancak bu HTTP sunucusunun yapılandırma ayarlarına bağlıdır. Eğer her şey düzgün yapılandırılmışsa, bu dosya PHP tarafından işlenecek ve aşağıdaki çıktı tarayıcınıza gönderilecektir:
<html>
<head>
<title>PHP Denemesi</title>
</head>
<body>
<p>Merhaba Dunya</p>
</body>
</html>
Bu program gördüğünüz gibi son derece basittir ve esasında böyle bir sayfa oluşturmak için PHP’ye gereksiniminiz yoktur. Görüntülenen: PHP’nin echo deyimi kullanılarak elde edilen Merhaba Dünya cümlesidir. Bu dosyanın hiçbir şekilde çalıştırılabilir olmasına ya da özel bir türde olmasına ihtiyaç duyulmadığına dikkat edin. Sunucu dosyanın PHP tarafından işlenmesi gerektiğini bilir çünkü dosyaya “.php” uzantısını tanımladınız. Sunucu bu uzantıya sahip dosyaları PHP’ye aktaracak biçimde yapılandırılmıştır. Bunu size birtakım özel etiketlerle birçok ilginç işlem yapmanızı sağlayan bir tür HTML dosyası olarak düşünebilirsiniz.
Bu örneğin amacı özel PHP etiketi biçemini göstermektir. Örnekte <?php ile PHP etiketinin başlangıcını belirledik. Sonra PHP komutunu yazdık ve kapanış etiketi ?> kullanarak PHP kipinden çıktık. Bir HTML dosyasında bu yöntemi kullanarak istediğiniz yerde PHP kipine girip çıkabilirsiniz.